Najbardziej znane i odwiedzane miejsce Lubelszczyzny. Założenie i początki miasta nie są dokładnie znane. O dawnym osadnictwie świadczą znaleziska archeologiczne już z epoki neolitu. Wieki średnie istnienia Kazimierza mają już dokumentację pisaną. Na terenie wsi Skowieszyn zwanym też Wietrzną Górą lokowany był klasztor sióstr Norbertanek z krakowskiego Zwierzyńca. Przypisywane jest to Kazimierzowi Sprawiedliwemu, którego imię miało przyjąć to miejsce. Parafia istnieje od 1325 r., a prawo obsadzenia proboszcza należało do króla. Prawa miejskie Kazimierz otrzymał natomiast od Jagiełły. Okres świetności Kazimierza przypada od drugiej połowy XVI w. do połowy XVII w. Jest w tamtych czasach głównym portem wiślanym i jednym z największych ośrodków handlowych w Rzeczpospolitej, nazywany „małym Gdańskiem”. Budowle z tamtych lat widoczne są do dziś: kościół farny – klasyczny wzorzec renesansu lubelskiego, kamienice mieszczańskie i spichlerze nad Wisłą. Kres świetności to „potop szwedzki”, później czasy saskie i rozbiory. Okres między I i II wojną światową to też dalsza stagnacja.

Dopiero pod koniec lat międzywojennych odkryto Kazimierz dla malarzy – prof. Tadeusz Pruszkowski organizował plenery dla studentów uczelni plastycznych, a także dla letników. Kataklizm II wojny światowej to likwidacja mieszkańców pochodzenia żydowskiego i pacyfikacja oraz terror ludności polskiej przez hitlerowców. Lata powojenne, odbudowa miasteczka pod kierownictwem architekta Karola Sicińskiego dały urok i klimat miejsca przyciągającego ludzi sztuki – głównie malarzy; kultury – liczne festiwale a także rzesze turystów. Kazimierz według haseł to „perła renesansu” i „mekka malarzy”. Powstały liczne pensjonaty, lokale gastronomiczne – sezon w Kazimierzu dla turystów i miłośników trwa przez cały rok. Można tu zwiedzać: wzgórze zamkowe z ruinami zamku i basztą. To miasteczko doskonale widoczne z Góry Trzech Krzyży, z Rynkiem – kamienicami braci Przybyłów, kościołami: Farnym i św. Anny, klasztorem oo. Franciszkanów Reformatów, bożnicą i całą zabudową widoczną jak z lotu ptaka. Wrażenie robi Małopolski Przełom Wisły, jego koloryt zależny od pory roku i oświetlenia słońcem.

System szlaków turystycznych i spacerowych pozwala poznać okolice wokół Kazimierza, który jest centralnym węzłem w Kazimierskim Parku Krajobrazowym utworzonym dla ochrony krajobrazu i przyrody w 1979 r. Podkreślić należy, że prezydent RP w 1994 r. nadał Kazimierzowi Dolnemu tytuł „Pomnika Historii”. Zbiory licznych muzeów i galerii pozwalają zapoznać się z historią miasta, unikalną przyrodą oraz kolekcjami dzieł sztuki.